RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
(Pembelajaran Kooperatif)
Sekolah
: SMP Negeri 2
Sewon
Mata
Pelajaran : Bahasa Jawa
Kelas
/ Semester : VII/ I
Materi Pokok :
Layang Jawa
Standar Kompetensi :
Mampu mengungkapkan
pikiran dan gagasan tentang bahasa, sastra, dalam kerangka budaya Jawa ragam
tulis.
Kompetensi Dasar : Memahami wacana berbahasa Jawa
Indikator : 1.1 Menjelaskan pengertian layang Jawa
1.2 Menyebutkan struktur dalam menulis layang Jawa
1.3 Menyebutkan isi/makna dalam layang Jawa
Alokasi
waktu : 2 X 40 menit (1
pertemuan)
1.
Tujuan
Pembelajaran
a.
Siswa
dapat menjelaskan pengertian layang Jawa
b.
Siswa
dapat menyebutkan struktur dalam menulis layang Jawa
c.
Siswa
dapat menyebutkan isi/ makna dalam layang Jawa
2.
Materi
Pembelajaran
Layang Jawa
Salah satunggaling piranti kangge sambung rembag utawi
komunikasi inggih menika migunakaken layang. Layang awujudipun prasaja, murah,
lan gampil anggenipun mbekta. Damel layang mbetahaken penggalih kadosdene
tiyang damel karangan. Damel layang ingkang leres kedah netepi paugeran-paugeran
ingkang sampun dipuntemtokaken supados suraosipun trep kaliyan kekajenganipun
tiyang ingkang nyerat. Tuladhanipun, komunikasi antawisipun ingkang ngintun
layang saha ingkang narima saged gegayutan kanthi pener.
Wujudipun Layang Jawa :
1.
Layang
ulem (undangan)
Layang kangge
nyaosi pirsa dhateng tiyang sanes wonten ing sawijining acara ingkang sampun
dipuntemtokaken papan saha wekdalipun. Layang menika dipunserat migunakaken
basa krama saha dipuntata ingkang sae kangge ngurmati tiyang ingkang dipunulemi
2.
Layang
kitir (memo)
Serat ingkang wosipun
cekak aos menapa prelunipun.
3.
Layang
lelayu
Serat lelayu menika
wosipun kabar sedanipun tiyang
4.
Serat
iber-iber (Layang pribadi)
Layang iber-iber
wosipun perkawis pribadi, saged menapa kemawon gumantung kabetahanipun tiyang
ingkang nyerat.
Wonten
ngandhap menika peranganing layang , inggih menika :
1.
Papan lan titi mangsa:
Inggih menika papan lan wekdal
panyeratan layang
2.
Satata basa
Inggih menika alamat layang
ingkang badhe dipunparingaken. Satata basa kaserat wonten ing pojok tengen
utawi kiwa ing ngandhapipun papan lan titi mangsa.
3.
Adangiyah
Inggih menika tembung pamuji
rahayu, tuladhanipun : Assalamualaikum, ingkang sembah pangabekti, lsp
Inggih menika kabar kaslametan saha
pandonga tumrap tiyang ingkang dipunkintun layang.
5.
Isi / Surasaning layang
Inggih menika wosipun layang
utawi kekarepanipun layang
6.
Wasana basa
Wosipun inggih menika
pangajeng-ajeng saha nyuwun pangapunten menawi anggenipun nyerat layang wonten
klentu, saged dipunserat wonten ing nginggil utawi ngandhap
7.
Paprenahan
Inggih menika asalipun layang
menika saking pundi
8.
Tapak asma / tandha asma
Inggih menika tanda tangan
ingkang damel layang
9.
Jeneng / Asma terang
Inggih menika asma terang ingkang damel layang.
Tuladha Layang Jawa :
1. Layang iber-iber (layang pribadi)
Surabaya,
1 Januari 2008
Kangge:
Anita Ratnasari
Jl. Slamet Riyadi No.5
Assalamu’alaikum Wr. Wb.
Kabar kaslametan ingkang miwiti
panyeratan layang menika. Mugi-ugi panjenengan ing Surakarta ugi tansah
dipunayomi dening Gusti Allah ingkang Maha Kuwaos
Kajawi saking menika, kanthi layang
menika kula suka kabar menawi dinten prei semester setunggal menika kula badhe
menyang ing Surakarta. Wonten ing Surakarta saperlu badhe sowan wonten ing
dalemipun Simbah.
Kula menyang dalemipun Simbah
kinten-kinten tanggal 15 ngantos 20 Januari 2015. Mbenjing ampun kesupen
menyang dalemipun Simbah kula nggih supados kita saged kepanggih.
Cekap semanten kemawon, mbok menawi
wonten tembung-tembung igkang kirang trep kula nyuwun pangapunten, lan nyuwun
atur sungkem kangge bapak saha ibu panjenengan . Maturnuwun
Wassala’mualaikum wr wb
Saking kancamu
Frida
2. Layang kitir
Yogyakarta,
23 April 2012
Katur
: Mas Dimas
Salam
taklim,
Mas,
kula badhe matur bilih Simbah Kakung samenika gerah lan wonten griya sakit.
Mbok menawi Mas Dimas saged kondur, amargi Simbah Kakung nganti-anti rawuh
panjenengan
Saking
kula,
Sinta
3. Layang Lelayu :
Ngaturi
priksa bilih, sampun katimbalan sowan wonten ing ngarsaning Gusti Allah dinten
Jum’at 30 April 2015 wanci tabuh 23:45 Ibu/Simbah Pawiro Haryoseno ingkang
pidalem wonten ing Perum Perwitasari, kanthi kaparingan yuswa 78 taun. Layo
badhe kasarekaken ing sasana laya Karangsari, Yogyakara ing dinten Setu 1 April
wanci tabuh 14:00 WIB. Ingkang nandhang dhuhkita Bapak Samijan sakulawarga
3.
Metode
Pembelajaran
Student Team-Achievement Devisions (STAD)
4.
Media
Pembelajaran
-
LCD
-
Laptop
-
Audio-Visual
-
Power
point
5.
Langkah-langkah
Pembalajaran
a. Pendahuluan
(10 menit )
-
Siswa
memberikan salam.
-
Siswa
memimpin berdo’a.
-
Guru menyampaikan tujuan pembelajaran
yang akan dicapai
-
Guru memberi berbagai pertanyaan
yang mengarahkan siswa kepada materi
-
Siswa menjawab pertanyaan yang
disampaikan guru.
b. Kegiatan
Inti (20 menit)
1. Eksplorasi
(10 menit)
-
Guru memberikan penjelasan materi tentang layang Jawa
2.
Elaborasi (10 menit)
-
Guru membentuk kelompok
-
Siswa berdiskusi menentukan wujud wacana layang yang diberikan oleh guru
-
Siswa
berdiskusi menentukan struktur dalam wacana layang yang
diberikan oleh guru
-
Siswa
berdiskusi kekurangan dari contoh teks layang yang diberikan oleh guru
3.
Konfirmasi (5 menit)
-
Siswa bersama guru membahas struktur dalam wacana layang
-
Siswa bersama guru membahas isi dari contoh wacana layang yang diberikan oleh guru
-
Guru memberikan penghargaan kepada
siswa/kelompok yang hasil kerjanya bagus.
4. Kegiatan
Akhir (10 menit)
-
Siswa dibimbing guru menyusun rangkuman
hasil pembelajaran selama dua jam pertemuan.
-
Guru memberikan tugas rumah.
6.
Sumber
Belajar
Fery
Febryansyah. 2013. Bagaian Surat dan
Contoh Surat dalam Bahasa Jawa. Di Unduh dalam
http://tunderst.blogspot.com/ 2013/09/bagian-surat-dan-contoh-surat-dalam.
7.
Penilaian
Yogyakarta, 12 Maret 2015
Kangge :
Bapak lan Ibu
Wonten ing Tegal
Assalamu'alaikum Wr. Wb
Kados pundi kahananipun Bapak
lan Ibu? Mugi - mugi Gusti Allah tansah paring kanugrahan lan kasarasan
dhumateng Bapak lan Ibu. Alhamdulillah kula tansah bagas waras.
Bapak lan Ibu ingkang satuhu
kula bekteni, wontenipun serat menika, kula badhe matur bilih Insya
Allah kula badhe wangsul dhateng Tegal benjang sasi Agustus kinepatan sasi
riyaya Idul Fitri. Nyuwun pangestunipun mugi - mugi sedaya dipunparingi lancar
saengga boten wonten tambahan tugas kuliah ingkang kedah dirampungaken.
Mbok bilih wonten upakarti
utawi oleh - oleh ingkang dipunkersakaken saking Yogyakarta, sumangga
dipunaturi mawi telpon. Insya Allah saged kula padosaken wonten mriki.
Kula kinten cekap semanten
rumiyin serat saking ingkang kula kangge Bapak saha Ibu. Sedaya kalepatan kula nyuwun
pangapunten.
Wassalamu'alaikum wr. wb..
Saking
kula
Ibnu Dwi A
GLADHEN !
1. Gatosaken tuladha teks layang Jawa ingkang dipunparingi
dening guru!
2. Katrangna jinising tuladha teks layang Jawa menika!
3. Kasebatna paugeran saben saperangan saking tuladha teks layang
Jawa menika!
4. Kasebatna kakiranganipun saking tuladha teks layang Jawa
menika!
A. Proses Penilaian
No.
|
Nama Siswa
|
Aspek yang
diamati
|
Skor Akhir
|
Ket.
|
||
Keaktifan
|
Kedisiplinan
|
Tanggung
Jawab
|
||||
1
|
||||||
2
|
||||||
3
|
||||||
4
|
||||||
5
|
||||||
B. Kriteria Penilaian
(1) Keaktifan
- Aktif dalam kegiatan pembelajaran.
- Aktif berkomunikasi dengan teman.
- Aktif melakukan tanya jawab tentang
materi.
- Aktif mengerjakan tugas.
(2) Kedisiplinan
- Mengikuti pelajaran dengan tertib.
- Mengerjakan tugas sesuai
petunjuk.
- Menyelesaikan tugas tepat waktu.
- Bertanya dengan menunjukkan jari.
(3) Sikap Tanggung jawab
- Mampu menghargai pendapat rekannya.
- Mampu menerima saran dan tanggapan teman.
- Mampu menunjukkan sikap
sopan dan tenang ketika melakukan
permainan.
- Mampu menunjukkan
penghargaan kepada rekannya.
C. Keterangan
penilaian
80
= Nilai A jika memenuhi 4 kriteria
70 = Nilai B jika memenuhi 3 kriteria
60 = Nilai C jika memenuhi 2 kriteria
50
=
Nilai D jika hanya memenuhi 1 kriteria.
D. Penilaian Hasil
- Prosedur penilaian : proses dan hasil
- Jenis tes : tertulis
- Bentuk tes : uraian
- Rambu-Rambu Soal, Kunci Jawaban dan
Pernilaian
Mengetahui
Guru Mata Pelajaran
Hardiyanto, M. Hum Nurul Fitrianingtyas
NIP. 19620729 198703 2 002 NIM.
12205244022